Mide kanseri nedir, mide kanserinin belirtileri nelerdir?
Mide karın boşluğunun üst kısmında yerleşmiş yemek borusu ile bağırsaklar arasında, 1,5-2 litre hacminde olan kastan bir kese olup içindeki asit salgısı ile sindirim işleminin ilk basamağını gerçekleştirir. Alınan gıdalar içeriklerine göre 1-4 saat arası bir süre için midede kaldıktan sonra on iki parmak bağırsağına geçerler. İster sıklıkla midede bulunan ve helikobakter piloriye bağlı, ister diğer nedenlerle oluşan midenin kronik (müzmin) iltihapları zamanla ilerleyip değişik derecelerdeki metaplaziler ve sonunda displazi denilen değişikliklere dönüşebilir. Bu hücre değişiklikleri sonunda kanserin oluşmasına kadar devam edebilir.
Mide kanseri nedir?
Karnın sol üst bölgesinde mide bulunur. Nedenlerinde bahsedeceğimiz çeşitli sebeplerden dolayı midenin mukoza zarından tümörler gelişebilir. Bu tümörlerden kötü huylu olanları, kansere neden olur. Mide kanseri sıklıkla midenin küçük kenarında ortaya çıkar.
Mide kanseri, en çok görülen 4. kanser türüdür. Ülkemizde, yaklaşık yılda yirmi bin kişi mide kanserine yakalanmaktadır. Erkeklerde, mide kanserine yakalanma riski daha fazladır. Yaşlılarda, mide kanseri daha fazla görülür.
Dünyada bu hastalığın en çok görlüdüğü yerler, Japonya ve Çin gibi uzakdoğu ülkeleri ile kuzey avrupa ülkeleri ve güney amerikadaki Kolombiya, Kosta Rika gibi ülkelerdir. Bu coğrafi farklılıklar, mide kanserinde genetik faktörlerin rol oynadığını göstermektedir. Ülkemizde, Karadeniz bölgesinde mide kanseri diğer bölgere göre biraz daha fazladır.
Ailenizde mide kanseri veya herhangi bir kanser vak’ası varsa her yıl kontrol yaptırmak, kanser riskini kontrol altında tutmak adına en güvenli yoldur.
Mide kanserinin nedenleri
Mide kanserinin görülmesinde, beslenme alışkanlığı önemli bir yer tutmaktadır. Tuzlu besinleri aşırı tüketmek, sebze ve meyve beslenmesinde yetersizlik, beslenme ile ilgili, en sık görülen kanser nedenlerindendir. Nitrat ve nitrit tuzları
Midede kanserojen maddeye dönüşebilmektedir. Ülkemizde mangal eti önemli bir yer tuttuğundan etin tuzlanması ve pişerken yanması kansere yol açabilir. Çünkü, yanmış et kanserojen madde içerir. Çiğ etle beslenmek de aynı şekilde kanser riskini artırır.
Midede gastrit ya da ülsere neden olan, H.pylori bakterisi kansere neden olabilmektedir. Bu bakteriyi ortadan kaldırmak, kanser riskini azaltır.
Sigara kullanmak, mide kanserine yakalanma ihtimalini 6 kat artırmaktadır. Sigara, midede iltihap oluşmasında rol oynar. Aynı şekilde alkol tüketimi de mide kanserinin nedenlerindendir.
Birinci dereceden akrabalarında mide kanseri görülenlerde, kanser riski artmaktadır. Kalıtsal faktörler, mide kanserinin gelişmesinde etken faktördür.
Beslenme önemli bir faktör olduğundan, sosyoekonomik düzey de kanserin oluşmasında etkilidir. Ayrıca evre şartları, geçirilmiş bazı hastalıklar, mide ameliyatı kanserin sebepleri arasında yer alır.
Mide kanserinin belirtileri
İlk aşamalarda hafif bir mide bulantısı ve zaman zaman kusma görülebilir ancak bu aşama hiç bir belirti olmadan da geçilebilir. Kanserli hücre sayısı arttıkça aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir.
Dışkıda Kan: Dışkıda kan, dışkı renginin bordoya, koyu kahveye dönmesi veya tuvalet kağıdında kan ile kendini belli eder. Ama dışkıda kan bulduysanız hemen panik yapmanıza gerek yok çünkü bu mide ülseri ya da hemoroid gibi daha az riski bulunan bir rahatsızlığın belirtisi de olabilir. Böyle bir belirti gördüğünüzde vakit kaybetmeden bir doktora giderek muayene olmanız gerekir.
Mide Ağrısı: Mide ağrısı, mide kanserinin en sık görülen ve kişiyi doktora gitmeye zorlayan belirtisidir. Bu ağrılar, hafif ve rahatsızlık veren ağrılardan, şiddetli ağrılara kadar geniş bir yelpazede görülebilir.
Ağrı genellikle midenin üst kısmında ortaya çıkar. Israrlı mide ağrılarının nedeni ne olursa olsun kısa sürede bir uzman tarafından muayene edilmesi gerekmektedir.
Mide Bulantısı ve Kusma: Sürekli mide bulantısı ve kusma mide kanserinin sık görülen belirtileri arasındadır fakat bu belirtiler her mide kanseri hastasında görülmeyebilir.
Mide kanseri nedeniyle görülen bulantı ve kusma herhangi bir neden bağlı olmaksızın (gıda intoleransı, aşırı yemek, ağır yemek…vb) ortaya çıkabilir.
Nedensiz Kilo Kaybı: Beslenme ve egzersiz programında herhangi bir değişiklik yapmamanıza rağmen kilo kaybı yaşıyorsanız bu mide kanseri belirtisi olabilir.
Nedensiz kilo kaybı aynı zamanda kolon kanseri ve sindirim sistemi organlarında görülen diğer kanser türlerinin de belirtisi olabilir.
Kronik Yorgunluk: 1-2 günden uzun süren nedensiz yorgunluk bir hastalığa işaret ediyor olabilir. Mide kanserinin neden olduğu yorgunluk, çoğunlukla kusma ve dışkıyla birlikte kaybedilen kanın neden olduğu anemiyle birlikte ortaya çıkar. Kan kaybı nefes darlığına da yol açabilir.
Mide kanseri riskini arttıran faktörler
Mide kanserinin kesin nedeni bilinmiyor ancak uzmanlar aşağıdaki faktörlerin mide kanseri riskini arttığı görüşünde birleşiyorlar.
Cinsiyet: Erkeklerin mide kanserine yakalanma riski kadınlara oranla 2 kat daha fazla.
Genetik: Ailesinde kanser vak’ası bulunanların mide kanserine yakalanma riski daha yüksek.
Coğrafya: Mide kanserinin en sık görüldüğü ülkeler Japonya, eski Sovyetler Birliği ülkeleri, Orta ve Güney Amerika ülkeleri.
Kan Grubu: Araştırmalar A grubu kana sahip olanların mide kanseri riskinin yükseldiğini ortaya koyuyor.
Yaş: Mide kanseri çoğunlukla 70-74 yaş aralığındaki kadın ve erkeklerde görülüyor.
Yaşam Tarzı: Sigara ve alkol kullanımı, füme gıdalar, sebze ve meyve bakımından zayıf bir beslenme, aşırı tuz tüketimi, hazır ve fast-food gıdaların sık tüketiminin mide kanseri riskini arttırdığı biliniyor.
Ülser: Mide ülseri bulunan kişilerde mide kanseri görülme olasılığı daha yüksek.
Sağlık Koşulları: Mide ülseri dışında gastrit, mide polipleri, uzun süreli mide enfeksiyonu, anemi ve bazı diğer hastalıklar mide kanseri riskini arttırıyor.
Çevresel Faktörler: Hava kirliliği dışında işle bağlantılı olarak, nikel, kömür, kauçuk ve kereste işleme tesislerinde çalışanlar arasında mide kanseri vak’alarının daha çok olduğu belirtiliyor.
Mide kanserinin teşhisi
Mide kanserinde en etkili teşhis yöntemi endoskopidir. Ucunda kamera olan bir boruyla mideye girilir. Doktor, midenin her yerini rahatlıkla görebilir. Tümör oluşumu varsa gözlenebilir. Kesin teşhis konması için midenin şüphelenilen yerlerinden parça alınır ve mikroskobik olarak incelenir. Kanser hücreleri mikroskopta rahatlıkla gözlenir.
Baryumlu mide grafisiyle tümörler görülebilir ama kesin teşhis koymak için mikroskobik inceleme gerekir.
Mide kanserinin tedavisi
Birçok tedavi yöntemi sayesinde mide kanseri ile savaşılabilir. Ancak birtakım kriterlere göre tedavi şekli seçilebilir. Bunlar hastalığa ne kadar maruz kaldığınıza, hastalığın hangi aşamada olduğuna ve ne kadar yayıldığına bağlıdır. Tedavi yöntemlerini hemen alt kısımda maddeler halinde sıralayacağız.
Ameliyat: Kanser fazla yayılmamış ise doktorunuz tarafından yapılacak cerrahi bir müdahale ile midenizin veya dokuların, kanser tarafından etkilenmiş kısımları alınır. Ameliyat sayesinde tümörden kurtulabilir ve hastalığın tekrardan yayılmaması sağlanabilir. Hastalık daha da ileri safhalara gelmiş ise ameliyat aşamasında tüm midenin alınması gerekebilir. Bazı tümörler yiyeceklerin midenizdeki hareketini kısıtlar. Bu durumda ise ameliyat ile midenize stent takılır ve tüm yolların açık olması sağlanır.
Kemoterapi: Çoğu insanın ismini duyduğunda korktuğu tedavi yöntemlerinden biri de kemoterapidir. Ağır ilaçlar ve uyuşturucular ile kanser hücreleri öldürülür ve bu sayede büyümeleri engellenir. Bu tedavide hap şeklinde alınan ilaçlar ile yapılır. Haftalarca sürebilen bir süreçtir. İlaç kendinizi halsiz hissetmenize ve saçlarınızın dökülmesine sebep olabilir. Çok güçlü bir metabolizmaya sahip olan kişiler kendilerini daha çabuk toparlar.
Radyasyon: Yüksek enerji dalgaları veya partikülleri kanser hücrelerini yok ederek, tümörü ortadan kaldırabilir. Bunu sağlayabilmek için X-ray ışınlarından faydalanılır.
Uygulanan diğer yöntemler ise kemoradyasyon ve hedeflenen uyuşturuculardır.
Mide kanserinden korunmak için yapılması gerekenler
Sağlıklı Beslenme: Daha çok taze sebze ve meyveler içeren bir tabak tüketerek daha sağlıklı bir beslenme düzenine sahip olabilirsiniz. Yüksek lif desteği ve bazı vitaminler mide kanseri riskini düşürmektedir. Ağır ve yağlı yiyeceklerin tüketiminden uzak durmanız gerekmektedir. Kilonuz da sağlıklı bir seviyede olmalıdır. Aşırı kilo ve obezite mide kanserini yükseltici etmenlerdendir.
Mide Enfeksiyonu Testleri: H.pylori enfeksiyonundan dolayı ülseriniz var ve tedavi olmanız gerekir. Antibiyotikler midenizdeki bakterileri ve diğer ilaçlar da midenizde bulunan yaraları iyileştirecektir. Böylece mide kanseri riskiniz azalacaktır.
Sigara: Pek çok hastalığın anası kabul edilen tüketim maddelerinden biri de sigaradır. Çoğu kansere sebep olan etmenlerden biridir. Sigara tüketimi ile birlikte mide kanseri riski 2’ye katlanmaktadır. Bu yüzden alkol ve sigara gibi zararlı şeylerin tüketiminden uzak durarak kendinize göre ufak çaplı önlemler alıp, kanser hücrelerinin oluşmasını ve gelişmesini engelleyebilirsiniz.
Maddeler halinde dikkat edilmesi gereken diğer konular
• Kanserde erken teşhis çok önemlidir. Bunun için düzenli kontrole gitmenizde fayda var.
• Sigara ve alkol kullanıyorsanız mutlaka bırakmalısınız.
• Sıcak ve soğuk içecekler, yapay yiyecekler mide kanserine yol açabilir.
• Hayvansal yağ kullanımı azaltılmalıdır.
• Düzenli egzersiz yapılmalıdır.
• Şehir hayatının sebep olduğu yorgunluk, kansere neden olabilir. İstirahat şarttır. Sessiz yerler tercih edilebilir.