Cebir'de denklem çözerken X harfi kullanılmasının temel sebebi

Cebir'de denklem çözerken X harfi kullanılmasının temel sebebi

x harfi, cebir (İngilizcesiyle Algebra) ilminde bilinmeyen nicelikleri göstermek için kullanılır. x bilinmeyeni ve bilinmek istenen değerleri bilinene kadar temsil eden en muteber işarettir. Hemen hemen tüm dünyada böyledir.

Peki neden bilinmeyen nicelikler için x işaretini kullanırız? Çünkü arap ve arap alfabesini kullanan bilim adamları cebirde bilinmeyeni temsilen "şey" ifadesi,  şey için de "ş" harfini kullanırlardı. Arapça kitaplarda bilinmeyen niceliği ifade etmekte önceleri bilinmeyen şey anlamında olarak şey kullanılmış, daha sonra bu ifade kısaltılıp yerine harfi geçirilmiştir. O sıralarda İspanyolcada ş harfi x şeklinde yazıldığından Arapça cebir kitaplarındaki ş harfi İspanyolca cebir kitaplarında x harfi şeklinde yer almıştır. Ayrıca Arapça cebir kitaplarında bilinmeyen nicelik anlamında kullanılan şey kelimesi İtalyanca cosa olarak tercüme edilmiş ve cebirde Arapça anlamı ile kullanılmıştır. İtalyancada bu kelime sonraları co olarak kısaltılmıştır. Daha sonra okunuş yakınlığı sebebiyle bu hece yerine daha kısa olan x harfi geçirilmiştir. Böylece cebirdeki bilinmeyen nicelik ifadesi olan x Arapça ş harfinden İspanyolca aracılığıyla ve Arapça şey kelimesinden İtalyanca aracılığı ile diğer lisanlara geçmiştir.

Müslüman bilim adamlarının cebirde kuralları ve nosyonları belirlediği zamanlarda Endülüs Emevi'den cebirin incelikleri ile kural ve işaretlerini de miras alan İspanyolların ş bilinmeyenini tüm diğer milletlere x olarak aktarmasının hikayesi kısaca bu şekilde cereyan etmiştir.

Kaynak: A. Mehmet Çalışkan
İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, İspanyolca ve Portekizcede
Arapça, Farsça ve Türkçe Asıllı Kelimeler (Tam olmayan altı liste)


11 yıl 10 ay önce eklendi

İkinci el araç alırken nelere dikkat etmeliyiz? Tüm peygamberlerin isimleri Çevre kirliliği ile ilgili alınması gereken önlemler Hilekâr üreticiyi bulma mantık sorusu Tutumluluk ile ilgili atasözleri II. Murat Dönemi (1421-1451) Cuma gününün önemi, Cuma günü niçin kutsaldır? Peygamberimizin isimleri Dünyanın en büyük yılanı Patagonya Ali Kuşçu'nun Hayatı Tavsiye Edilen Kitaplar Ünlü Türk Ressamlar ve Ressamların İsimleri Bulaşık Makinesini Kim İcat Etti Göçmen kuşların isimleri, adları nelerdir? Göçmen Kuşlar Listesi Buharlaşma, Kaynama ve Yoğuşma Arasındaki Farklar Cebir'de denklem çözerken X harfi kullanılmasının temel sebebi Bir çocuk yetiştirmenin maliyeti ne kadar? Suda yaşayan hayvanlar, suda yaşayan canlılar nelerdir? How to Use a Router as a Repeater Einstein alan denklemleri