Âşık Edebiyatı Nazım Biçimleri

Âşık Edebiyatı Nazım Biçimleri

Âşık edebiyatı nazım tür ve çeşitleri çoğunlukla sözlü ürünlerdir. Ancak şehirde yaşamış, okumuş yazmış olan âşıklarla günümüzde yaşamakta olan âşıklar şiirlerini yazarlar.

1. Koşma

• Âşık edebiyatında en çok sevilen ve kullanılan nazım şeklidir.

• Dört dizeli bentlerden oluşur.

• Dörtlük sayısı 3-5 arasındadır.

• 11’li hece ölçüsüyle (6+5 ya da 4+4+3 duraklı olarak) yazılır/söylenir. 4+3 ve 4+4 kalıbıyla söylenmiş koşmalar da vardır.

• Şair son dörtlükte mahlâsını söyler.

• Uyak düzeni abab cccb dddb... şeklindedir. İlk dörtlüğün uyak düzeni xbxb ya da aaab şeklinde de olabilir.

• Koşmalar genellikle lirik konularda söylenir.

• Aşk, güzellik, tabiat, sevgi vb konular işlenir.

• Koşmalar konularına göre güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt gibi nazım türleri içerir.

• Karşılıklı konuşma (dedim-dedi) biçiminde olan koşmalar da vardır.

• Ziyadeli koşmalara ayaklı koşma denir: ab(b)ab(b) cccb(b) dddb(b) ...

• Önemli koşma şairleri Köroğlu, Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Gevherî, Erzurumlu Emrah, Âşık Ömer.

2. Semai

• Aruzla ve heceyle yazılan olmak üzere iki türlü semai vardır.

• Heceyle yazılanlar koşmaya benzer.

• Tek fark dizelerin hece sayısıdır.

• Semai sekizli kalıpla yazılır.

• Kendine özgü bir ezgiyle söylenir.

• Dörtlüklerden oluşur.

• Dörtlük sayısı 3-5 arasındadır.

• Uyak düzeni aynıdır.

• Sevgi, güzellik, ayrılık ve doğa konularını işler.

• Karacaoğlan ve Erzurumlu Emrah bu alanda meşhurdur.

3. Varsağı

• Toroslardaki Varsak (Avşar) boyunun özel bir ezgiyle söylediği türkülerden geliştirilmiş bir nazım biçimidir.

• Kendine özgü bestesi vardır.

• Epik şiirlerdir.

• Sert, yiğitçe bir söyleyişi vardır.

• Hayattan ve talihten şikâyet gibi konular da işlenir.

• Hecenin 8'li kalıbıyla yazılır.

• Genellikle "bre, bre hey, hey, be hey" gibi ünlem sözcüklerine yer verilir.

• Kafiyelenişi koşmayla aynıdır.

• Dörtlük sayısı 3-5 arasındadır.

• Dadaloğlu ve Karacaoğlan varsağılarıyla ünlü iki şairdir.

4. Destan

• Âşık şirinin en uzun nazım biçimidir. (Anonim destanlardan farklıdır.)

• Dörtlüklerden oluşur.

• Dörtlük sayısı konuya göre değişir. Kimi destanlarda yüzü geçer.

• Savaşlar, kahramanlıklar, ayaklanmalar, kıtlıklar, doğal afetler, salgın hastalıklar, eşkıya ve ünlü kişilerin serüvenleri, gülünç olaylar, toplumsal taşlama ve eleştiri, atasözleri, hayvanlar destanlara konu olur.

• Destan koşma gibi kafiyelenir: abab cccb dddb... İlk dörtlüğün uyak düzeni: xbxb şeklinde de olabilir.

• Hecenin daha çok on birli kalıbıyla yazılır/söylenir. Sekizli kalıpla söylenenler de vardır.
Destanların kendine özgü bir ezgisi vardır.

• Destanda da şair son dörtlükte mahlâsını söyler.

• Seyranî ve Âşık Ömer bu alanda ünlüdür.


10 yıl 5 ay önce eklendi

Türkiye'nin Gölleri Basketbolun kuralları (kısaca) Türkiye'deki müzelerin isimleri Orman Haftası ile ilgili şiirleri Cin Çarpması Nedir ve Cin Nasıl Çıkarılır? BBC fikirlerini paylaşmak için 'darbe yanlıları'nı arıyor NGINX'te "502 Bad Gateway" hatası nasıl çözülür? PKK'ya karşı yıllara göre verilen şehit sayısı 2021 Miraç Kandili ne zaman Stereotip Nedir? Türksat 4A kanal frekans ayarları Âşık Edebiyatı Nazım Biçimleri Doğruluk ve Dürüstlük ile ilgili Atasözleri MySQL Dump/Restore, MysqlDump komutunu kullanarak veritabanını yedekleme Kurban Bayramında Kurban Edilecek Hayvanların Vasıfları Nelerdir? Maddelerin ayırt edici özellikleri Bilim adamlarından "yeni dünya" keşfi Yenilenebilir yakıta bir adım kaldı Süryaniler kimdir, nereden gelmişlerdir? C / C++ Matris Çarpma Kodu ve Basit Hızlandırma Teknikleri
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28