Termometre çeşitleri ve özellikleri

Termometre, sıcaklığı ölçmek için kullanılan aletdir. Termometre iki sabit nokta arasında kalibre edilir. Bunlar suyun donma noktasıyla kaynama noktasıdır.

Normal atmosfer basıncında (760 mm cıva basıncı) bu iki nokta arasındaki mesafe Celsius termometresinde 100 eşit parçaya bölünür. Bunların her biri bir Centigrad'ı (1 °C) gösterir.

Fahrenheit ölçüsündeyse bu 180 eşit parçaya bölünür. Bunların her biriyse Fahrenheit'i (1 °F) gösterir. Bu ölçümde, suyun donma ve kaynama noktası sırayla 32 °F ve 212 °F olarak belirlenir.

Réaumur ölçümündeyse bu noktalar 0°R ve 80°R olarak isimlendirilir. Ara da 80 parçaya bölünür. Cıva -39 °C'de donduğu için çok düşük sıcaklıkların ölçümü için uygun değildir. Bu tür olanlar donma noktası düşük olan renkli alkolle doldurulmuştur.

Ulaşılabilecek en düşük sıcaklık mutlak sıfır olup, -273,16 °C'dir. Mutlak sıfırdan başlayan bir ölçü de Kelvin'dir, yani -273,16 °C = 0K'dır.

Termometre Çeşitleri

• Alkollü termometre

• Cıvalı termometre

• Dijital termometre

• Gazlı termometre

• Katı termometre

DİJİTAL TERMOMETRE

Dijital termometre vücut sıcaklığını ölçer. Ancak dijital olduğu için uzun zamanda ölçüm sonucunu bildirirler. Ama aralarında en hızlı ölçebilen termometredir.

CIVALI TERMOMETRE

Cıvalı termometre de vücut ısımızı ölçer ancak dijital termometrenin ölçtüğü süreden daha fazla sürede bu işi görmektedir en fazla beş ya da on dakikada ölçer ama dijital termometre ise bir ya da iki dakikada ölçebilir Aynı zamanda vücut termometresi şeklinde de söylenmektedir.

ALKOLLÜ TERMOMETRE

Alkollü termometre bulunduğu asıldığı odanın sıcaklığını ölçer. Duvar ve oda termometresi adını da almaktadır. Termometreler ince cam borudan yapılır. Borunun alt ucu şişkincedir, buraya alkol doldurulur. Üzerinde derece çizgileri bulunan ince uzun kısmın içindeki hava boşaltılır, sonra ağzı kapatılır. Böylece ısı arttığı zaman tüpün içindeki sıvı genleşir ve yavaş yavaş yükselir. Meteorolojide Celsius, Fahrenheit veya Kelvin gibi değişik ölçekler termometrelerde kullanılmaktadır. Termometreler, değişen sıcaklık karşısında sıvıların hacim değiştirmesi mantığına dayanır. Sıcaklığın çok düşük olduğu yerlerde ise donma sıcaklığı daha düşük olan alkollü termometreler tercih edilir.

AZOTLU TERMOMETRE

Azotlu termometre ile 1600 dereceye kadar olan sıcaklıklar ölçülebilir. Bunun üstündeki sıcaklıkları ölçmek için pirometrelerden yararlanılır. Bu âletin, sıcaklığı ölçülecek cisme değmesine gerek yoktur, yalnızca cismin ışımasını ölçmesi yeterlidir.

METAL TERMOMETRE

Cıvalı ve alkollü termometrelerin ölçemediği yüksek sıcaklıkları ölçmede kullanılır. Fırın ve fabrikalarda 1600 °C ye kadar olan yüksek sıcaklıkları ölçebilir.

SIVILI TERMOMETRE

Sıvılı termometreler cıva ve renklendirilmiş alkol kullanılarak yapılan termometrelerdir. Termometrelerin ölçüm yapabilecekleri sıcaklık aralıkları vardır. Bu sıcaklık aralığı termometrede kullanılan Sıvının donma ve kaynama sıcaklıkları arasıdır.

GAZLI TERMOMETRE

Gazlar, sıvılara göre, sıvılarda da katı maddelere göre sıcaklığa karşı daha duyarlıdır. Bu nedenle gazlı termometreler çok hassas sıcaklık ölçümlerinde kullanılır