Dünya ekonomisinde dokunulmazlıklar kaldırıldı!
Bu tarihi bir kenara not edin. Bugün tarihi bir gün.
Niye mi?
Çünkü okulun fakir ama gururlu öğrencilerinin isyanını Hoca da duydu.
Bu Sıfırcı Hoca bize resmen takmıştı.
Büyümede dünya rekoru kırarsın, not yükseltmez...
Enflasyonu düşürürsün not yükseltmez...
Faizleri tarihinin en düşük seviyesine indirirsin not yükseltmez...
Yabancı sermayede gelişmiş ülkelere meydan okursun yine not yükseltmez...
Sürekli bir telkin vardır hep yüksek not yerine: Arkadaşlarına olan borcunu ödemeyi sürdürüp sürdüremeyecğinden emin olmalıyım.
Senin notunu yükseltmez. Fakat bunların hiçbirisini becerememiş, sınfın en tembel öğrencileri, kendileri "Battık" diye ağlamaya başlayana kadar onların notunu da indirmez.
Sınıfın en zengin çocuğu, bütün sınıfa domuz gribi gibi bir virüs bulaştırır. Vücudunun en hayati 3 organından 1'i iflas eder. Ailesi, borcu üstlenir, sonra da sınıfta bulunan ve hiç günahı olmayan diğer çocukların ailesine fatura eder. Onların notu hep AAA olur. Bırakın zayıf not verilmesini, zengin çocuğa kötü not verilmesi Anayasa'nın teklif dahi edilemez maddelerinden biridir.
Halbuki o çocuğun, sınıfta uçan kuşa bile borcu vardır.
Böyle olunca da adı Sıfırcı Hoca'ya çıkmış bu Hoca'ya kimsenin itimadı da kalmaz, o Hoca'nın sınıfta sözünü dinletecek karizması da. Çünkü o Hoca'nın nezdinde, birkaç sıra önde oturan, el pençe divan durduğu "dokunulmazlar" vardır.
Sana ise bu haksızlığı, bu rezaleti ders aralarında arkadaşlarına sitem etmek kalır sadece: "Haksızlık bu" diyerek.
İşte 2008 yılında global ekonomisinin bünyesine giren virüsün ardından uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının karizmasını iki paralık eden sürecin en masumane açıklaması böyle.
Fakat bugün değişen birşeyler var. ABD'nin ve haliyle dünyanın en büyük şirketlerinin kredi notları birer birer indirilirken (tarihlerinde ilk kez) aslında bu sinyal yavaş yavaş verilmeye başlanmıştı.
Goldman Sachs, AIG, Lehman Brothers gibi ABD'nin en kalburüstü şirketleri batarken veya kredi notları çöp statüsüne indirilirken belki birileri ABD'nin hükümet olarak bundan çok etkilenmeyeceğini düşünüyordu fakat bu hastalıklarla yayılan borç virüsünü hükümet önce kendi üzerine alıp sonra da vatandaşına enjekte ettiğinde, bu şirketlerin hasta görünümleri de ABD hükümetine sıçramıştı.
2010 yılının sonuna doğru, Sıfırcı Hoca'lar birbiri ardına uyarılarda bulunuyor ve ABD'nin kredi notu üzerindeki risklere dikkat çekiyorlardı. Fakat bunu ne ABD Hükümeti ne de global ekonominin büyükbaşları çok ciddiye almıyordu. Ne de olsa, ABD içinde bulunduğumuz ekonomik sistemin sembolüydü. O bir "dokunulmaz"dı.
İşte bugün o "dokunulmazlık" kaldırıldı. Standard & Poor?s (S&P), en büyük ekonominin kredi notuna dokundu. Görünümünü negatife çekti. Yani "Bu şartlar altında notunu indireceğim" mesajını verdi. AAA kademesindeki bir not için verilen bu karar sadece bir kredi notu kararı değil aslında. Global ekonomide değişen dengelerin ve oyunun yeni kurallarının da bir hatırlatması.
Hiçbirşey değilse bile bu karar, yaralan adalet duygusuna bir bant attı. Bu da hiç az birşey değil.
Daha da ötesi dünyanın en büyük rezerv parasının karizmasına da atılmış bir çizik olarak tarihe geçer bu karar. Yani ilk kez ABD dolarının borç ödeme gücü tartışmaya açılmıştır bugünden itibaren.
Aynı zamanda kim ne derse desin, artık kimsenin güveninin kalmadığı reytingçilerin çizilen karizmayı tekrar toparlama operasyonu oldu bu...
Avrupa krizini atlatmaya çalışan piyasalar için de bu bir şok oldu elbette. İlk şokla çakılan borsalar için bu gece huzurlu geçmeyecek. Gece kabuslarının ardından her piyasa kendi dinamikleriyle, bu Atlantik ötesi tsunaminin kendi kıyılarında yaratacağı tahribatı değerlendirecek ve biz yarın sabah borsa seansının açılılışıyla bu kararı ilk veren ülkelerden biri olacağız. Bu konudaki değerlendirmeleri önümüzdeki günlerde yapmaya çalışacağız...
berkaya@haberturk.com ( Barış Erkaya )
Kaynak: Habertürk Ekonomi