Koşaner'in "F-16'lara benzemesin" uyarısı üzerine F-35 siparişleri askıya alındı

Türkiye'nin, 100 adet almayı planladığı F-35 savaş uçağı siparişini ertelemesinin perde arkası aralanıyor. Başbakan Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanan Savunma Sanayii İcra Komitesi toplantısında ABD'nin bu uçaklara ait uçuş kodlarının vermediği ortaya çıktı. Başbakan Erdoğan ve Genelkurmay Başkanı Işık Koşaner'in, "Böyle bir şey kabul edilemez." dediği öğrenildi.

Türkiye'nin 100 adet F-35 jetinin siparişlerini ertelemesinin perde arkası aralanıyor. ABD'nin bu uçaklara ait uçuş kodlarını ve yazılım bilgilerini vermediği ortaya çıkarken, Başbakan Erdoğan'ın da katıldığı toplantıda Genelkurmay Başkanı Koşaner'in, "Bu iş F-16'lara benzemesin." uyarısında bulunduğu belirtildi. ABD, 80'li yıllarda satın alınan F-16'ların yazılım kodlarını Türkiye'ye vermemişti.

Savunma Sanayii İcra Komitesi (SSİK) toplantısına F-35 savaş uçağı projesi damgasını vurdu. 22 Mart Salı günü Ankara'da yapılan toplantıda savunma bürokratlarından ABD'nin F-35'in yazılım kodlarını vermediği yönünde brifing alan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner'in, "Böyle bir şey kabul edilemez" diye sert çıktığı öğrenildi. Toplantıda görüşlerini dile getiren Genelkurmay Başkanı Işık Koşaner'in, "Bu iş F-16'lara benzemesin" uyarısında bulunduğu belirtildi. Türkiye'nin 80'li yıllarda ABD'den satın aldığı F-16 savaş uçakları çok tartışılmıştı. Söz konusu jetlerdeki yazılım kodlarını ABD yine bugünkü gibi Türkiye'ye vermeyi reddetmişti. Uçakların tüm dost-düşman tanımlamaları ABD'nin kontrolündeydi. Türkiye şimdi, F-16'lara milli yazılım yüklenmesi için çalışmalarını sürdürüyor.Amerika'nın savaş jetlerine ait kodları vermemesi ve yazılıma dair teknolojiyi paylaşmaması, Türkiye'yi farklı bir adım atmaya yöneltti.

Yaklaşık 100 uçak almayı planlayan Ankara, kodlara sahip olmadığı takdirde uçaklara gerçek anlamda hâkim olunamayacağına dikkat çekerek, siparişleri erteledi. Jetlerin dışarıdan yönlendirilebileceği, elektronik harp karşısında savunmasız kalabileceği ve yazılıma herhangi bir müdahalede bulunulamayacağı hususları bu kararın alınmasında etkili oldu. Şu anda F-35'lerin yazılımlarını tamamen ABD hazırlıyor. Türkiye, kendi tehdit algılamalarıyla ilgili bilgileri Washington'a gönderecek, üretici firma da bu doğrultuda yazılımları hazırlayacak. Fakat savunma bürokratları, böyle bir durumun milli güvenliği tehdit edeceğini vurguluyor. Üst düzey bir yetkili, "Yazılımların içinde ne olacağını bilemezsiniz. Yarın üçüncü bir ülkeyle savaşa girdiğinizde ve bu ülke ABD'nin müttefikiyse, uçaklarınızı kullanamaz hale getirebilir. Savaştığın ülkeye ait bir jetten ateşlenen füze, bizim savaş uçaklarımız tarafından 'düşman unsur' olarak algılanmayabilir." diyor. Savaş uçaklarına ait yazılımlar hazırlanırken öncelikle ana tehdit algılamaları belirleniyor. Bütün bunlar 'tehdit kütüphanesi' adı altında toplanıyor ve yazılımlar bu doğrultuda şekilleniyor.

16 milyar dolarlık F-35 projesinin masaya yatırıldığı SSİK toplantısında, yazılım konusundaki endişeler dile getirilirken Genelkurmay Başkanı Org. Işık Koşaner, daha önce alınan F-16 savaş uçaklarında yaşanan sorunları hatırlattı. Başbakan Erdoğan da yazılım kodlarının verilmemesinin kabul edilemeyeceğini net bir dille ifade etti. Geçtiğimiz aralık ayında ABD lisansı ile Türkiye'de üretilen F-16 savaş uçaklarının uçuşta beyni kabul edilen görev bilgisayarlarının yerli olarak üretilmesi yönünde karar alındı. Milli görev bilgisayarının üretilmesiyle birlikte F-16'ların ABD'nin muhtemel elektronik etkisinden kurtarılması hedefleniyor.