Roma rakamlarının yazılışı, roma rakamları nasıl yazılır?
Romalılar, Eski Mısırlıların yıllarca önce yaptıkları gibi, önceleri bazı sembolleri tekrarlayarak sayıları tasarladılar.
Bunların nümerik değerleri şöyledir:
I = 1,
V = 5,
X = 10,
L = 50,
C = 100,
D = 500,
M = 1000
Bugün de zaman zaman kullanılan bu harfler, yan yana getirilerek daha büyük sayılar oluşturulabilir. Mesala "25" değeri "XXV" şeklinde yazılır.
Bu sayılar yazılırken uyulması gereken bazı kurallar vardır:
• Bir harf, en fazla üç defa yan yana yazılabilir.
• Bir harfin sağına, kendisinden daha küçük değerli bir harf gelirse, toplanarak okunur.
XI = 11, DCX = 610, LXXVII = 77, gibi.
• Küçük olan değer sol tarafa yazıldığında ise çıkarılır.
XC = 90, IL = 49, CD = 400, gibi.
Sol tarafa yalnızca bir adet küçük değer yazılabilir.
• Hem sağa, hem de sola daha küçük değerli harfler yazılarak farklı rakamlar yazılabilir.
CMLI = 951, XLVII = 47, CDLV = 455 gibi.
• Roma rakamı ile yazılabilecek en büyük ve en uzun sayı "3888"dir. (MMMDCCCLXXXVIII)
• Çok sık olmamakla beraber daha büyük sayılara ihtiyaç hissettiklerinde harflerin değerini "1000" kat arttırmak için üzerlerine çizgi çizmişlerdir.
Üzerinde çizgi olan harf değerleri de şöyledir:
V = 5.000,
X = 10.000,
L = 50.000,
C = 100.000,
D = 500.000,
M = 1.000.000
Dört işlem yapma zorluğu sebebi ile günümüzde fazla kullanılmamaktadır. Bazı usuller geliştirilse de çok büyük sayılara sıra gelince yetersiz kalmaktadır. Ancak yine de bazı kitap sayfalarını numaralandırma, madde işaretleri, saatler gibi kullanım alanları vardır.