Dalga boyu hesaplamasıyla ilgili örnekler
Dalga boyu, dalga hızının frekansa oranıdır.
λ = v / f
λ: dalga boyu
v: dalga yayılma hızı
f: dalganın frekansı
Bir başka dalga boyu tanımı da şu şekilde verilebilir. Dalga boyu, dalga yayılma hızıyla periyodunun çarpımıdır.
λ = T x v
Konuyla ilgili detayları dalga boyu ile ilgili hazırladığımız sayfamızda bulabilirsiniz. Bu sayfada daha çok konuyu anlamanızda yardımcı olacak örnekleri inceleyeceğiz.
Dalga boyu hesaplamasıyla ilgili açıklayıcı örnekler
Örneğin; ışık ve elektro-manyetik dalgalar için hızın saniyede 300.000.000 metre olduğu bilinmektedir. Buradan, dalga boyu λ (metre) = 300.000.000 / f (Hz) olarak hesaplanabilir.
* Frekansı 1.000 Hz olan bir dalganın dalga boyu 300.000 metredir.
* Frekansı 300 KHz (300.000 Hz) olan bir dalganın dalga boyu 1.000 metredir.
* Frekansı 10 MHz (10.000.000 Hz) olan bir dalganın dalga boyu 30 metredir.
* Frekansı 3 GHz (3.000.000.000 Hz) olan bir dalganın dalga boyu 0.1 metre, yani 10 santimetredir.
* Dalga boyu 1.000 metre olan bir dalganın frekansı 300 KHz (300.000 Hz)'dir.
* Dalga boyu 1 metre olan bir dalganın frekansı 300 MHz (300.000.000 Hz)'dir.
Periyotlu formül kullanılırsa, dalga boyu λ (metre) = T (saniye) x 300.000.000 olarak hesaplanabilir.
* Periyodu 1 saniye olan bir dalganın dalga boyu 300.000.000 metredir.
* Periyodu 0.001 saniye yani 1 milisaniye olan bir dalganın boyu 300.000 metredir.
Yukarıdaki tüm örnekler dalganın yayılma hızının 300.000 kilometre/saniye veya 300.000.000 metre/saniye olduğu varsayımına dayanmaktadır. Oysa bu, ışığın boşluktaki hızı için yapılmış bir yuvarlamadır. Örneğin, ışık cam içerisinde 200.000 kilometre/saniye gibi çok daha düşük bir hızla yayılır.
* Cam içerisinde, frekansı 10 MHz (10.000.000 Hz) olan bir dalganın dalga boyu 20 metredir.
* Cam içerisinde, dalga boyu 1000 metre olan bir dalganın frekansı 200 KHz (200.000 Hz)'dir.
Diğer hızlar için de, hesaplamalar benzer şekildedir. Birisi size denizde dalga hızı veya rüzgar hızı 36 kilometre/saat derse, bunun 36.000 metre/saat, ardından 10 metre/saniye olduğunu hesaplayabilirsiniz. Bu sayede de denizdeki dalgalar için aşağıdaki örnekleri çözebilirsiniz.
* Denizdeki dalga hızı 10 metre/saniye ise, dalga boyu 10 metre olan bir dalganın frekansı 1 Hz'dir. Yani saniyede 1 kez değiştiğini görürsünüz.
* Yine denizdeki dalga hızı 10 metre/saniye ise, dalga boyu 1 metre olan bir dalganın frekansının 10 Hz olduğunu hesaplayabilirsiniz. Bu da 1 saniyede 10 dalganın geçmesini ifade eder.
Dalga boyu hesaplama örnekleriyle ilgili ek açıklamlar
KHz: kilohertz
MHz: megahertz
GHz: gigahertz
λ = v / f formülünden v = λ x f veya f = v / λ olduğunu,
λ = c / f formülünden c = λ x f veya f = c / λ olduğunu,
T = 1 / f formülünden 1 = T x f veya f = 1 / T olduğunu,
λ = T x v formülünden v = λ / T veya T = λ / v olduğunu rahatlıkla hesaplayabilirsiniz. Her bir satırdaki ikinci ve üçüncü formülleri boşuna ezberlemeyin, bu formülleri sorudaki bilinenlere göre rahatlıkla elde edebilirsiniz.
Aslında ışığın hızı için verilmiş olan 300.000.000 metre/saniye ifadesi yuvarlanmış bir sayıdır. Işığın vakumda, yani boşluktaki gerçek hızı 299.792.458 metre/saniye'dir. Hesaplamalarda kolaylık olması açısından bu şekilde seçilir.
