Evde Orkide Çiçeğinin Bakımı

Orkide nedir?

Orkide, Sahlepgiller familyasına ait, süs bitkisi olarak kullanılan bir çiçek türüdür. 20 binden fazla türü olduğu bilinen orkidenin 15 ila 20 civarında süs bitkisi olarak yetiştirilmekte olan cinsi mevcuttur.

Orkide, karacıl bir çiçek türüdür. Az yapraklı, uzun ince gövdeli bir yapıya ve görünüme sahiptir. Farklı renkleri de olabilmekle birlikte orkide beyaz renk ile bağdaşmış bir çiçek türüdür. Narin görüntüsüne tezat teşkil edecek kadar dayanıklı ve kalıcı bir bitkidir. Özellikle tropik orkide olarak bilinen türü çiçekçilikte asaletin ve özenin temsilcisi değerli çiçekler olarak sunulmaktadır.

Orkideleri sera ortamlarında ve ev koşullarında hayatta tutmak zor değildir. Sabit  ısı, düzenli ancak az miktarda sulama ile sürekli çiçek açması sağlandığında orkide uzun ömürlü çiçeklerden biridir. Yılda bir kez çiçek açar. Orkide nemi seven bir bitki türüdür. Yapraklarına günde bir kez püskürtme su uygulamanız hoşuna gider. Yeterince nem olmazsa çiçek kendini korumaya alarak çiçek açmaktan vazgeçer. Ancak, kireç içermeyen bir su kullanmalısınız. Kireç, birçok bitkide olduğu gibi orkidenin de sevmediklerinin başında gelir. Direkt ışktan hoşlanmaz. Loş ya da yapay ışık olan bir ortamı tercih eder. Ancak, orkide tamamen ışıksız bırakılmamalıdır. Yaprakları çimen yeşili tonundan daha koyu ise bu orkidenizin yetersiz ışık aldığına işaret eder. Kademeli olarak orkidenizi biraz daha aydınlık ortamlara taşımanız gerekecektir. Doğal bir ortamda olmak kadar başarılı sonuçlar alınması mümkün olmasa da bu tarz bakım detaylarına dikkat edildiğinde, uzun ömürlü, bol çiçekli orkidelerinizi evinizde bulundurmanız hayal olmayacaktır.

Beyaz, pembe, fuşya, eflatun, mavi, kırmızı renkleri ağırlıkta olan, görüntü olarak son derece egzotik, narin ve kırılgan ve fiyatı hemen hemen en kıymetli pahalı çiçekler arasında gelen Orkide, gönderilen kişiye “çok özel olduğu” mesajını iletmesiyle bilinir. Uzun ömürlü ve dayanıklı bir çiçek olan Orkide, bu özelliğiyle de kesme çiçek sınıfında daha da değerlenir.

Güney kutup haricinde hemen hemen tüm iklimlere yayılmış olan Orkide çiçeğinin 20 binden fazla çeşidi mevcuttur.

Evde Orkide Bakımı

Orkide bitkisi alacaksanız, daha evvelinde evinizde uygun ortamın ve şartların oluşmasını sağlamalısınız. Eğer kış mevsiminde orkide satın alıyorsanız, eve getirene kadar soğuk havada çok iyi muhafaza etmelisiniz. Naylonun üzerine koruyucu bir kağıt kapatabilirsiniz.

Eğer ilk kez orkide yetiştirecekseniz, çok tomurcuklu ve en az 1-2 çiçeği açmış olgun bir bitki satın almanız doğru olacaktır.

Orkide bakımında ısı çok önemlidir. Orkidelerin uzun ömürlerini sürdürebilmeleri için gece-gündüz arasında 6 ila 8 derecelik bir ısı farkına ihtiyaçları vardır. Cinsine göre değişse de gündüz 20 ila 25; gece 16 ila 17 derece en ideal aralıktır. Evde orkide bakımında mühim olan hususları ve püf noktaları bilirseniz, orkideniz uzun süre sizinle olacaktır.

Orkide bakımında diğer önemli hususlardan ikincisi ışıktır. Doğrudan ışık almayan; fakat aydınlık ve bol ışıklı mekanları sever orkideler. Işık, direkt olarak bitkiye değil, farklı bir noktadan bitkinin üzerine yansımalıdır. En ideal nokta sabah ve akşam güneşini alan pencere  kenarlarıdır. Pencerede bulunan ince tüller, yoğun gün ışığını filtre ederek bitkinin üzerine yollar ki bu da en uygunudur. Yoğun ve etkili gün ışığının olmadığı kış aylarında ise yapay ışık kullanabilirsiniz. Floresan ışık, gün ışığına yakın olduğu için bu tür bir ışık kullanılabilir. Orkideniz günde en az 12-14 saat civarı gün ışığı almalı ki çiçek yapımı hızlı ve kaliteli olsun.

Orkide bakımında, bitkinin yaprakları, ışık alımının yeterli olup olmadığını en iyi gösteren göstergelerdir. Eğer bitkinizin yaprakları koyu yeşilse ve yapraklar yumuşaksa, bu durum bitkinin az ışık aldığını; sarımtırak yeşil ve hatta kızarmaya dönük yapraklar ışığın fazla olduğunu belirtir. Eğer orkidenizin yaprakları canlı ve açık tonlarda bir yeşilse; bu durum bitkinizin doğru ve yeterli ışık aldığını gösterir

Orkidelerin ışığı yan taraflardan değil tepeden yansımalıdır. Orkideler en çok bunu sever.

Evde orkide bakımında uyulması gereken basit kurallar sayesinde bu narin çiçek, uzun süre evinizi güzelleştirecektir.

Orkide bakımında sulama konusu da yine bitkiniz için epey önemli bir konudur. Musluk suyu klor ve kireç ihtiva ettiğinden bu sert yapıdaki su, orkideniz için uygun değildir. Oda sıcaklığında olan doğal kaynak suyu, hazır su yahut yağmur suyu kullanabilirsiniz. Saf sularda yeterli oranda mineral olmadığı için orkideniz için uygun değildir. Bitkinin toprağı her zaman hafif nemli olmalıdır. Sulama yaparken çiçekleri ıslatmayınız. Saksı altlığında su birikmesine izin vermeyiniz. Orkideler genellikle ağaçların üst bölümlerinde yahut ormanaltı çürüntülerinde yetiştikleri için çok iyi drenaj isterler.

Evde orkide bakımında dikkat etmeniz gereken en önemli püf noktası sulama işlemini sabah saatlerinde yapmanızdır. Sulamayı akşam saatlerinde yaparsanız bitki kurumaya fırsat bulamaz ve çürüme riski oluşur.

Orkide bakımında nem oranı da hayati hususlardan biri. Orkide bitkisi için yüksek nem oranı gerekir. Bir püskürtücü aygıt vasıtasıyla yapraklara her sabah ılık su püskürtmeli ama çiçeklerin ıslanmamasına itina edilmelidir. En iyi metot çakıllı tepsi kullanmak olacaktır. Bu yöntemle drenaj problemi de azalacak ve bitkiniz sıcak tutulacaktır.

Orkide bakımında beslenme hususu da yine hayati kısımlardan birisi. Bitkinizin sıhhatli ve uzun ömürlü olması, beslenme şekliyle doğrudan ilgilidir. Evde orkide bakımı için özel olarak hazırlanmış sıvı gübre ile, bitkinizi yazın 2; kışın ise 4 haftada bir beslemelisiniz. Ancak gübrelemede dozajı fazla kaçırmanız bitkinize yarardan ziyade zarar verir. Tavsiye edilen ölçülere hassasiyetle uymalısınız.

Orkide bakımına dahil olan maddelerden birisi de bitkinizin saksısını değiştirme şekli ve sıklığıdır. Eğer bitki sağlıklıysa olabildiğince az saksı değişimi yapılmalıdır. En uygun periyot 2-3 yılda bir olmasıdır. Eğer saksı değişimi yapacaksanız, çiçeksiz bir dönemini beklemelisiniz. Normal toprak kullanmayın. Bulabilirseniz, orkideler için hazırlanan özel torflardan kullanabilirsiniz. Torflar, yaprak çürüntüsü, ağaç kabuğu, bitkisel kömür ve yosundan hazırlanmış karışımlardır. Eğer torf bulamazsanız, tarla ve bahçe ürünleri satan her yerde bulunabilen Hindistan cevizi liflerinden kullanabilirsiniz. Yeni saksısı eskisinden sadece bir numara büyük olmalıdır.

Geldik evde orkide bakımında havalandırma konusuna. Orkidelerin en huzursuz ve sağlıksız oldukları ortam havasız, kuru ve çok sıcak ortamlardır. Bitkinize, kış ayları da dahil havadar ortamlar sunmalısınız. Hava cereyanından korunmaları gereken orkidelerin en rahatsız olacakları yerler açık pencere ve kapı önleridir. Bitkinizin bulunduğu ortamı,  doğrudan hava akımı gelmeyecek biçimde havalandırmalısınız. Eğer pencere açamıyorsanız bir vantilatör yardımıyla hava sirkülasyonu sağlayabilirsiniz. Orkidenizi ilkbahar aylarında tereddüt etmeksizin dışarı temiz havaya çıkarabilirsiniz. Orkidelerin sağlıklı gelişimi için oldukça büyük katkılar sağlar. Bitkinizi, balkon, teras, bahçe gibi alanların rüzgardan korunmuş, gölgelik bir kısmında havalar soğuyana değin  tutabilirsiniz. Güneş, yaprakları kavurabilir. Bu sebeple gölgelik bir alan belirlemelisiniz. Eğer gölgelik alan yoksa suni gölge oluşturacak şemsiye, koyu renk ince bir kumaş yahut tül kullanabilirsiniz.